29 maja 2020 roku w Kielcach w wieku 67 lat zmarł wielokrotnie nagradzany wybitny pisarz, publicysta, dramaturg, scenarzysta i felietonista śp. Jerzy Pilch – ewangelik rodem z Wisły.
Pisarz bardzo często powracał w swych literackich refleksjach do rodzinnej miejscowości, czyniąc spotkane w Wiśle postaci bohaterami swych książek. Publikował na łamach „Polityki”, „Dziennika” i „Przekroju”, był członkiem zespołu redakcyjnego „Tygodnika Powszechnego”. Jerzy Pilch należał do grona najważniejszych współczesnych polskich pisarzy. Był autorem wielu powieści, a w ostatnich latach pisał „Dzienniki”.
W 1998 roku za „Bezpowrotnie utraconą leworęczność” nagrodzono go Paszportem „Polityki”, a za zekranizowaną przez Wojciecha Smarzowskiego książkę „Pod Mocnym Aniołem” w 2001 roku odebrał Literacką Nagrodę Nike. Spośród jego dzieł warto wymienić także m.in. „Spis cudzołożnic”, „Marsz Polonia” oraz „Wiele demonów”.
W 2004 otrzymał Nagrodę im. ks. Leopolda Jana Szersznika za całokształt twórczości i promocję Śląska Cieszyńskiego, a w 2006 roku został nagrodzony „Śląskim Szmaragdem”, przyznawanym przez Diecezję Katowicką Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Było to podziękowanie za wprowadzanie tematyki ewangelickiej do literatury polskiej oraz za szczególny wkład w propagowanie idei ekumenizmu w czasie pracy redakcyjnej w krakowskim „Tygodniku Powszechnym”.
W laudacji pisarza określono jako zaklinacza potęgi „słowa” w służbę piękna i uśmiechu, piewcę świata między Wisłą a futbolem, wyśmiewcę głupoty i stereotypów bez moralizowania i prekursora we wprowadzaniu polskiego ewangelika na salony literatury pięknej. Pierwszy i najważniejszy Wiślanin do czasów Adama Małysza, pozostawił na stałe ewangelicki ślad w wielkiej literaturze polskiej. Postacie biskupa Wantuły, biskupa Burschego, pastora Potraffke, Pawła Kohoutka, starego Kubicy, babci Czyżowej, choć „opisywane z duszą na ramieniu”, oddają niepowtarzalny klimat wczorajszej i dzisiejszej ewangelickiej Wisły.
W 2013 roku Jerzy Pilch otrzymał nagrodę im. ks. Leopolda Otto przyznaną przez „Zwiastun Ewangelicki” za „wprowadzenie na stałe do publicystyki i literatury polskiej ewangelickich wątków i tematów, dzięki czemu tysiące czytelników dowiedziały się i mogły zrozumieć, kim są ewangelicy żyjący w Polsce oraz za to, że zmusił współczesnych ewangelików do krytycznej refleksji i oceny własnej tożsamości wyznaniowej”.
W czwartek 4 czerwca odbyły się uroczystości pogrzebowe śp. Jerzego Pilcha, w której uczestniczyła najbliższa rodzina, przedstawiciele środowiska artystycznego oraz sportowego (zmarły był kibicem Cracovii). Nabożeństwo żałobne odbyło się w kościele ewangelickim w Kielcach. W liturgii uczestniczyli ks. Wojciech Rudkowski, ks. Roman Pracki i ks. Andrzej Czyż. Pisarz został pochowany na cmentarzu komunalnym w Kielcach.
W imieniu miasta Wisła śp. Jerzego Pilcha żegnał burmistrz Tomasz Bujok wraz z wiceprzewodniczącym Rady Miasta Zdzisławem Pilchem i dr Renatą Czyż. W swoim przemówieniu burmistrz wskazywał: „Wiślanie byli i są dumni, że wywodziłeś się z naszego środowiska. Odziedziczyłeś wiele cech wiślańskiego górola. Oprócz talentu pisarskiego, byłeś stanowczy, często bezkompromisowy, zawsze miałeś swoje zdanie, które potrafiłeś wypowiadać i którego umiałeś bronić. Życie człowieka trwa tak długo, jak długo trwa pamięć o nim. Jurku, zapewniam, że będziemy długo o tobie pamiętać. Za to co zrobiłeś dla Wisły, za twoją twórczość i wielokrotnie okazywany szacunek do swoich korzeni”.
Zdjęcie: polityka.pl; Łukasz Gągulski/PAP
